«Қылмыстық процесстың реформасы» семинары

Баспаға арналған нұсқасыБаспаға арналған нұсқасыХат жолдауХат жолдау

Павлодар облысының қылымыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында «Қылмыстық процесстың реформасы» тақырыбында семинарлық сабақ өткізілді.

Баяндамасымен сот төрағасы А. Нуркиев ұлттық жоспарын іске асыру тәжірибесінде түбегейлі қадамдар жасалынды, қазіргі таңда республикамызда құқықтық мемелкетті нығайту үшін ауқымды жұмыс жүргізіліп жатқанын айтып өтті. Бұл сот төрелігін үш деңгейлі жүйеге ауысуын, судьялардың және оған кандидаттардың талаптарын жоғарлауын, алқа билердің институтын ұлғайтады.

Оған қоса мемлекетімізде қылмыстық процесстің реформасының жаңа кезегін және құқыққорғаушылық жұмысының жетілдіруі басталады. Әр адамның құқығын және бостандығын жоғары деңгейге көтеруге арналған Ұлттық жоспарды көтеру барысында, конституциялық құқықтарын сақтау жөнінде алдын ала тергеу барысында сот бақылауына алынды. Оңтайлы нәжилер көрсетілуде екенін баяндамашы айтып өтті. Қосымша тергеу судьяларының өкілеттілігіне іздеу және жеке тінті сұрақтары берілді.

Жаңа қадамдарды іске асыру барысында мемлекеттердің тәжірибесі тиімді жарсыпалық қылмыстық құқығымен толық егжей тегжей сараптама жүргізілді. Мысалы, ҚР қылмыстық процессуалдық кодексінде,  егер қылмыстық істі жүргізу органы қорғаушының қолдаухатын қанағаттандырмағаннан жағдайда кейін, қорғаушы судьяға экспертиза тағайындау қолдаухат беруге құқылы.

Сот, прокуратура және қылмыстық істі жүргізу органының процессуалдық өкілеттіліктерін реттеу реформаның маңызды сұрағы болып саналады. Реформаның соңғы мақсаты – отандық құқықтық жүйесіне сәйкес европалық мекемелердің кестесіне қылмыстық процессуалдық жүргізуі болып саналады. А. Нуркиев  отандық сот жүйесі дайын, оған себепші болған ұлттық жоспардың соттарды жаңғыртуына байланысты болғанына тоқталды.

Тергеу судьяларының жүктемесінің көбеюіне байланысты,  тергеу судьяларының процессуалдық тәуелсіздігін қамтамас ету мақсатында, Жоғарғы Сотпен мамандандырылған тергеу соттарын ашуы ұсынылғанын хабарлады.

Оған қоса сот процессінің реформациясының маңызды тергеу процесстің жарыспалық түрде жоғарлату үшін қорғаушылардың өкілеттілігіне тергеу жұмыстарын жүргізу жөнінде қолдаухатпен сот төрелгіне жүгіну қажет. Судьялардың пікірі бойынша айыптау тарапының құқығымен бірдей қорғаушыларға да ақпарат алуға, қылмыстық материалдармен танысуға, дәлелдемелермен алмасуға рұқсат беру қажет.

Реформаның тағы бір жолдамасы сот жүргізуін қысқарту болады. Европалық тәжірибесі қылмыстық процесске бұйыру жүргізуін мүмкіндігін, қылмыстық іске қатысушылардың құқығын бұзбау қажет. Аталған іс жүргізу ұсынылады құқықбұзушылық, дәлелденген жағдайлар бойынша мәлім болған, қылмыстың ауырлығына байланысты ұсынылады.

Реформаға сәйкес қылмыс жасаған үшін тұтқындалғанды тергеу сотына жеткізу уақытын қысқартуы ұсынылды.

А. Нуркиев әріптестеріне, аталған жұмыс бойынша жұмыс тобымен егжей тегжей жүргізіледі, және жаңа заңнамама шығарылып қоғамдыққа жария етіледі.

Судьялар пікірлерімен алмасып, өзгерістер қазіргі уақытқа сәйкес келетінін айтты.

Қайнар: 
Павлодар облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының баспасөз қызметі